Najczęstsze potknięcia podczas sadzenia roślin ozdobnych
Nieprawidłowy dobór podłoża
Fundamentem udanej uprawy roślin ozdobnych jest właściwy wybór podłoża. Przed zakupem kwiatów czy krzewów, należy zbadać strukturę i skład gleby na działce lub w miejscu planowanej uprawy. Istotne są takie czynniki jak zawartość piasku, gliny, próchnica oraz odczyn pH.
Większość roślin ozdobnych preferuje lekkie, przepuszczalne gleby o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6,0-7,2). Przykładowo:
- Kwaśne podłoże (pH 4,5-6,0) sprzyja rozwojowi magnolii, azalii, hortensji, borówek i wrzosów.
- Obojętne lub zasadowe (pH 6,5-7,5) będzie odpowiednie dla jaśminowców, głogów, żywotników i bezów.
W przypadku niekorzystnego odczynu, konieczne może być zakwaszenie lub odkwaszenie gleby przy użyciu specjalistycznych preparatów.
Rodzaje podłoży
- Ziemia kwiatowa/ogrodowa – uniwersalna mieszanka torfów, żwirów i nawozów, polecana dla większości roślin ozdobnych.
- Podłoże torfowe – bardzo kwaśne, dedykowane roślinom wrzosowatym i storczykom.
- Podłoże kokosowe – dobrze zatrzymuje wilgoć, odpowiednie dla palm i sukulentów.
- Ziemia do upraw hydroponicznych – pozbawiona próchnicy, bogata w składniki odżywcze.
Właściwe podłoże zapewni roślinom optymalne warunki do rozwoju systemu korzeniowego i wzrostu nadziemnej części.
Nieprawidłowa głębokość sadzenia
Zbyt płytkie lub głębokie sadzenie może doprowadzić do osłabienia, a nawet obumarcia rośliny. Optymalna głębokość to taka, na jakiej roślina znajdowała się w pojemniku przed przesadzeniem. Ogólne zasady:
- Nie zakopywać zbyt głęboko korzeni i szyjki korzeniowej.
- Nie pozostawiać na wierzchu bryły korzeniowej wystawionej na wyschnięcie.
- Dokładnie ubić ziemię wokół rośliny, eliminując powietrzne przestrzenie.
- Zabezpieczyć przed wiatrem przywiązując pnie drzew i wysokich krzewów do palików.
Niektóre gatunki wymagają specjalnego traktowania:
- Iglaki (świerki, jodły, sosny) należy sadzić na równi z gruntem, gdyż zbyt głęboko posadzone łatwo gniją.
- Storczyki uprawiane są zazwyczaj w sposób epifityczny, z korzeniami na wierzchu.
Prawidłowa głębokość zapewni roślinom stabilne oparcie i optymalny dostęp do wody oraz składników odżywczych.
Nieprawidłowe nawadnianie
Zarówno niedostateczne, jak i nadmierne podlewanie może wyrządzić ogromne szkody roślinom ozdobnym. Kluczowe jest dostarczanie odpowiedniej ilości wody, dostosowanej do gatunku i fazy rozwoju.
Objawy niewłaściwego nawadniania
- Przesuszenie: zwiędnięcie liści/igieł, zahamowanie wzrostu, zasychanie pędów.
- Przelanie: gnicie korzeni, przebarwienia liści, osłabienie roślin.
Potrzeby wodne różnych roślin
- Krzewy liściaste (hortensje, różaneczniki) – wymagają obfitego, ale niezbyt częstego podlewania.
- Byliny i rośliny cebulowe – lżejsze podlewanie, dopóki nie zaczną odrastać wiosną.
- Drzewa i krzewy iglaste – umiarkowane podlewanie, nie lubią zastoisk wody.
- Kaktusy i sukulenty – bardzo rzadkie i umiarkowane podlewanie.
Podczas upałów i susz należy częściej i obficiej podlewać rośliny wrażliwe na przesuszenie. Zimą ograniczamy podlewanie do minimum.
Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie systemów nawadniających (zraszaczy, sensorów wilgotności) zapewniających optymalny poziom uwilgotnienia gleby.
Nieprawidłowe nawożenie
Regularne dokarmianie roślin jest kluczowe dla ich prawidłowego wzrostu i obfitego kwitnienia. Jednak nadmiar lub nieodpowiedni skład nawozu może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Ważne jest dostosowanie nawożenia do fazy rozwoju i gatunku.
Rodzaje nawozów
- Nawozy mineralne – uzupełniają niedobory składników pokarmowych, głównie NPK.
- Nawozy naturalne – polepszają strukturę gleby, dostarczają składników organicznych.
- Nawozy specjalistyczne – dedykowane np. storczykom, różom, roślinom kwasolubnym.
Kiedy i jak nawozić?
- Wiosna – początek okresu wegetacji, można stosować nawozy o pełnym składzie NPK.
- Lato – czas intensywnego wzrostu, potrzebne są nawozy bogate w azot.
- Jesień – zmniejszamy dawki, stosujemy nawozy bezazotowe (fosforowo-potasowe).
- Zima – przerwa w nawożeniu roślin ozdobnych.
Dawki powinny być dostosowane do wielkości rośliny – przeciętnie 1 łyżka stołowa nawozu na metr kwadratowy uprawy. Przekroczenie zaleceń grozi spaleniem lub porażeniem roślin.
Niewłaściwa ochrona przed szkodnikami i chorobami
Regularne kontrole i profilaktyka to podstawa w walce z agrofagami i patogenami. Wczesne wykrycie problemu zwiększa szanse na uratowanie roślin. Ważne jest również stosowanie odpowiednich, bezpiecznych środków ochrony.
Najgroźniejsi szkodnicy roślin ozdobnych
- Przędziorki
- Mszyce
- Gąsienice motyli
- Drutowce
- Żółwie gąsienicznicy
- Grzyby patogenne (mączniak, rdza, zgorzel)
Naturalne metody zwalczania
- Pożyteczne owady (biedronki, trzmiele)
- Wyciągi roślinne (czosnku, cebuli, pokrzywy)
- Oleje roślinne i mydła
- Pułapki feromonowe i lepowe
- Unikanie nadmiernego nawożenia azotowego
Przy silnych infekcjach konieczne może być zastosowanie chemicznych środków grzybobójczych lub owadobójczych. Należy jednak przestrzegać zaleceń producenta i dbać o bezpieczeństwo swoje oraz otoczenia.
Nieprawidłowe cięcie i formowanie krzewów
Regularne przycinanie krzewów ozdobnych wpływa korzystnie na ich pokrój, zagęszczenie i obfitość kwitnienia. Jednak nieprawidłowe cięcie może prowadzić do trwałych uszkodzeń i zniekształceń roślin.
Zasady prawidłowego cięcia
- Usuwaj przede wszystkim pędy przesuszane, chore i krzyżujące się.
- Przycinaj rośliny po przekwitnięciu, ale nie później niż do połowy lata.
- Stosuj ostre, czyste narzędzia i dezynfekuj je po każdej roślinie.
- Nie obcinaj zbyt nisko, pozostaw kilka dobrze ustawionych pąków.
- Formuj korony młodych drzew, usuwając niepotrzebne pędy konkurencyjne.
Niektóre krzewy, np. żywotniki i cyprysiki, należy przycinać corocznie, aby zachować ich formę ozdobną. Inne (np. krzewinki kwitnące na ubiegłorocznych pędach) powinny być tylko lekko przerzedzane.
Nieprawidłowa lokalizacja uprawy
Dobór odpowiedniego stanowiska ma kluczowe znaczenie dla powodzenia uprawy roślin ozdobnych. Należy wziąć pod uwagę wymagania danego gatunku pod względem nasłonecznienia, wilgotności i osłony przed wiatrem.
Rosliny światłolubne
- Pelne słońce: lawendy, słoneczniki, malwy, lawendy
- Pólcień: funkia, żurawki, turzyca
- Cień: paprocie, rośliny cebulowe wiosenne
Rosliny wilgociolubne
- Bagno, oczko wodne: kosaciec, grążel, tatarak
- Stanowiska wilgotne: czartawa, żurawka, rdestowiec
Rosliny sucholubne
- Nasłonecznione rabaty: lawenda, ostróżka, rozchodniki
- Skalniaki: miljone, rojniki, obupłciowe
Pamiętaj, aby przy sadzeniu nowych roślin zwrócić uwagę na ich przyszłą wielkość i rozstawić je w odpowiednich odległościach. Zapobiegnie to zagęszczaniu i wzajemnemu przysłanianiu się roślin.
Niewłaściwa ochrona przed mrozem
Wiele gatunków roślin ozdobnych, zwłaszcza te o delikatnej budowie, wymaga ochrony przed przemarznięciem w okresie jesienno-zimowym. Zaniedbanie tego obowiązku może doprowadzić do trwałego uszkodzenia lub całkowitego zamarzniecia roślin.
Metody ochrony przed mrozem
- Okrycie roślin agrowłókniną, słomą lub gałęziami iglastymi
- Zabezpieczenie pni drzew i krzewów korą lub płytami styropianowymi
- Obsypanie korzeni i podstawy pędów ziemią lub korą
- Budowa cieplarni lub inspektów na okres zimy
- Wnoszenie roślin wrażliwych do pomieszczeń
Uprawa w pojemnikach wymaga dodatkowo ocieplenia donic lub wniesienia ich do nieogrzewanego pomieszczenia na okres mrozów.
Należy pamiętać, że rośliny chronione przed mrozem nie mogą być jednocześnie narażone na przesuszenie. W razie potrzeby należy delikatnie podlewać je pod osłoną.
Niewłaściwe przechowywanie cebul i bulw
Wiele popularnych roślin ozdobnych, takich jak dalie, begonie, gloksynie i mieczyki wymagają specjalnej pielęgnacji w okresie spoczynku zimowego. Nieprawidłowe przechowywanie cebul i bulw może doprowadzić do ich wysuszenia, spleśnienia lub wypuszczenia niepożądanych pędów.
Zasady przechowywania
- Po przekwitnięciu roślin wyciągnij cebule/bulwy z ziemi.
- Usuń zwiędłe liście i obeschnij je w zacienionym miejscu.
- Przełóż cebule/bulwy warstwą suchego torfu/wermikulitu.
- Umieść je w chłodnym (5-10°C), suchym i zacienionym miejscu.
- Regularnie kontroluj, czy nie pleśnieją ani nie wysychają.
- Przed posadzeniem wiosną usuń wszelkie odrosty.
Właściwie przechowywane cebule i bulwy będą zdrowe i zdolne do obfitego kwitnienia w kolejnym sezonie.
Niewłaściwa uprawa roślin doniczkowych
Kwiaty i rośliny ozdobne uprawiane w donicach wymagają nieco innej pielęgnacji niż te posadzone w gruncie. Główne błędy to nieprawidłowe nawożenie, nieprawidłowe nawadnianie oraz zbyt mała donica.
Nawożenie roślin doniczkowych
- Stosuj specjalistyczne nawozy do roślin doniczkowych o kontrolowanym uwalnianiu składników.
- Pamiętaj o regularnym nawożeniu, gdyż podłoże szybko się wyczerpuje.
- Unikaj nawozów organicznych (mogą przynosić szkodniki i patogeny).
Nawadnianie roślin doniczkowych
- Podlewaj obficie, aż woda zacznie wyciekać z dziurek w donicy.
- Nie dopuszczaj do zastoisk wody w podstawkach.
- Kontroluj regularnie wilgotność podłoża.
- Latem podlewaj częściej niż zimą.
Dobór donic
- Większe rośliny przesadzaj co 2-3 lata do większych donic.
- Donica powinna być max. 5 cm większa od poprzedniej.
- Zwróć uwagę na odpowiednią ilość dziurek odpływowych.
- Stosuj lekkie podłoża uniwersalne do uprawy doniczkowej.
Rośliny doniczkowe wymagają również zapewnienia odpowiednich warunków świetlnych, wilgotności powietrza i temperatury otoczenia.
Porażenie przez szkodniki glebowe
Jedną z mniej oczywistych przyczyn obumierania roślin ozdobnych mogą być szkodniki bytujące w glebie, takie jak drutowce, pędraki i larwy niektórych chrabąszczy. Atakują one system korzeniowy, uniemożliwiając roślinie pobieranie wody i składników odżywczych.
Objawy żerowania szkodników glebowych
- Zahamowanie wzrostu i więdnięcie roślin
- Żółknięcie i przedwczesne opadanie liści
- Obumieranie pędów i gałęzi
- Łatwe wyrywanie roślin z ziemi
Jak zapobiegać szkodnikom glebowym?
Dokładnie przygotuj glebę Przed posadzeniem nowych roślin. Usuń resztki korzeni, kamienie i wszelkie zanieczyszczenia organiczne, które mogą stanowić pożywkę dla szkodników.
Stosuj nawozy organiczne w formie przetworzonej (komposty, wermikulity), a nie świeże oborniki, które mogą zawierać jaja i larwy owadów.
Regularnie napowietrzaj i spulchniaj glebę, utrudniając bytowanie szkodnikom.
Wprowadź do gleby drapieżne nicienie (biopreparaty), zwalczające larwy owadów.
Alternatywnie możesz zastosować opryski lub granulanty na bazie naturalnych pyretyn lub preparatów biologicznych.
Przy silnych inwazjach szkodników konieczna może być dezynsekcja gleby środkami chemicznymi.
Regularne monitorowanie stanu roślin i gleby pozwoli na szybką reakcję w przypadku pojawienia się szkodników glebowych.
Niewłaściwa pielęgnacja trawnika
Piękny, gęsty trawnik to marzenie wielu ogrodników. Jednak utrzymanie go w doskonałej kondycji wymaga przestrzegania kilku podstawowych zasad pielęgnacji. Ich zaniedbanie może doprowadzić do zachwaszczenia, przerzedzenia i utraty ozdobnego wyglądu murawy.
Najczęstsze błędy w pielęgnacji trawnika
- Zbyt niskie lub zbyt wysokie koszenie
- Niewłaściwe nawożenie i wapnowanie
- Nieodpowiednie nawadnianie
- Brak napowietrzania i wertykulacji
- Zaniedbanie odchwaszczania
Prawidłowa pielęgnacja trawnika
- Koś trawę na wysokość 5-8 cm, usuwając maksymalnie 1/3 długości źdźbła.
- Stosuj specjalistyczne nawozy wieloskładnikowe 2-3 razy w sezonie.
- Podlewaj obficie, ale niezbyt często, unikając zastoisk wody.
- Aeruj trawnik wertykulatorem co najmniej raz w roku wiosną.
- Odchwaszczaj mechanicznie lub przy użyciu selektywnych herbicydów.
- Uzupełniaj ubytki przez przesiewanie lub dosiewanie trawnika.
Regularne koszenie, nawożenie i napowietrzanie zapewni Twojemu trawniku zdrowy, gęsty i ozdobny wygląd przez cały sezon wegetacyjny.
To wszystkie najczęstsze błędy w uprawie roślin ozdobnych, o których należy pamiętać. Przestrzeganie powyższych zasad pozwoli Ci cieszyć się pięknym ogrodem pełnym bujnej, zdrowej roślinności. Nie zapominaj również o regularnych przeglądach i szybkiej reakcji w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów. Powodzenia!
Polecamy również:
Pisarz, biolog, człowiek wielu talentów. Ukończył politologię na Uniwersytecie Lubelskim, dodatkowo -hobbystycznie- studiuje biologię. Pasjonat owadów, ptaków, wszelkiej fauny. Nie pogardzi także pięknem flory! Choć pochodzi z dużego miasta, mówi o sobie “człowiek polskiej wsi”. Kontakt: [email protected]
Jestem pod wrażeniem wyczerpania tematów w artykule, na pewno polecam przeczytać każdemu 🙂
Zawsze kierowałem się intuicją, ale teraz będę bardziej świadomy, jakie czynniki wpływają na wzrost moich roślin.
Dużo rozpisane, dużo opowiedziane, na pewno strona warta zapisania dla osób interesujących się tematem.